Οσφυαλγία

Οσφυαλγία είναι ο πόνος στην περιοχή της μέσης. Έχει συνήθως αιφνίδια έναρξη και η έντασή του κυμαίνεται από έναν αόριστο και σταθερό μέχρι έναν οξύ πόνο που μπορεί να ακινητοποιήσει τον πάσχοντα.

Στις περισσότερες περιπτώσεις, η οσφυαλγία είναι οξεία και διαρκεί λίγες μέρες έως μερικές εβδομάδες. Έχει να κάνει με μία παροδική διαταραχή σε σχέση με τον τρόπο που επικοινωνούν και συνεργάζονται η σπονδυλική στήλη, οι μύες και τα νεύρα στην περιοχή και, συνήθως, υποχωρεί μόνη της.

Η υποξεία φάση της οσφυαλγίας διαρκεί τέσσερις έως δώδεκα εβδομάδες, ενώ ο χρόνιος πόνος έχει διάρκεια πάνω από δώδεκα εβδομάδες και επιμένει ακόμη και μετά από τη θεραπεία ενός τραυματισμού ή άλλης υποκείμενης αιτίας.

Ο πόνος μπορεί να ξεκινήσει απότομα ως αποτέλεσμα τραυματισμού, αδέξιας κίνησης ή άρσης βάρους ή μπορεί να αναπτυχθεί με την πάροδο του χρόνου λόγω φυσικής φθοράς της σπονδυλικής στήλης.

Οι πιο κοινές αιτίες για την εμφάνιση της οσφυαλγίας είναι:

• Ο τραυματισμός της σπονδυλικής στήλης λόγω ατυχήματος ή αθλητικής δραστηριότητας. Ένας τραυματισμός στη μέση μπορεί να προκαλέσει διάταση ή ρήξη μυών και συνδέσμων ή συμπίεση της σπονδυλικής στήλης με συνέπεια την πρόκληση πόνου.
• Η ρήξη ή κήλη μεσοσπονδυλίου δίσκου που προκαλείται από συμπίεση της σπονδυλικής στήλης.
• Η σπονδυλολίσθηση, κατά την οποία ένας σπόνδυλος της οσφυϊκής μοίρας της σπονδυλικής στήλης εκτοπίζεται, πιέζοντας τα νεύρα.
• Η ριζιτική συνδρομή που προκαλείται από συμπίεση, φλεγμονή ή τραυματισμό νωτιαίου νεύρου με αποτέλεσμα πόνο, που μπορεί να αντανακλάται σε ένα ή και τα δύο κάτω άκρα, και μούδιασμα.
• Η σπονδυλική στένωση, δηλαδή μια στένωση της σπονδυλικής στήλης που ασκεί πίεση στο νωτιαίο μυελό με αποτέλεσμα την πρόκληση πόνου ή μουδιάσματος, και μακροπρόθεσμα την αδυναμία ή απώλεια της αισθητικότητας των κάτω άκρων.
• Οι εκφυλιστικές αλλοιώσεις των μεσοσπονδύλιων δίσκων λόγω φυσικής φθοράς. Οι μεσοσπονδύλιοι δίσκοι λειτουργούν σαν μαξιλάρι ανάμεσα στους σπονδύλους απορροφώντας τους κραδασμούς από τις κινήσεις της σπονδυλικής στήλης. Με το πέρασμα του χρόνου οι μεσοσπονδύλιοι δίσκοι φθείρονται και χάνουν αυτή την ικανότητά τους.
• Οι ανωμαλίες της σπονδυλικής στήλης, όπως η σκολίωση και η λόρδωση.

Για τον πόνο στη μέση μπορεί επίσης να ευθύνονται άλλες, περισσότερο ή λιγότερο σοβαρές, υποκείμενες ασθένειες, όπως λοιμώξεις (π.χ. οστεομυελίτιδα), καλόηθεις ή καοκήθεις όγκοι, ανεύρυσμα κοιλιακής αορτής, πέτρες στα νεφρά, φλεγμονές στις αρθρώσεις (π.χ. οστεοαρθρίτιδα, ρευματοειδής αρθρίτιδα), οστεοπόρωση, ινομυαλγία κ.α.

Διευκρινίζουμε ότι η οσφυαλγία είναι η ίδια σύμπτωμα της αιτιολογίας που περιγράφεται πιο πάνω.

Συνοψίζοντας, ενδείξεις οσφυαλγίας είναι οι εξής:

• ο πόνος στην περιοχή της μέσης με κυμαινόμενη ένταση και διάρκεια
• αντανάκλαση του πόνου στο ένα ή και τα δύο κάτω άκρα
• μουδιάσματα στα κάτω άκρα
• μειωμένη ικανότητα κινητικότητας ή απώλεια αισθητικότητας των κάτω άκρων
• επιδείνωση του πόνου με το περπάτημα, τη στάση σε όρθια θέση, την κάμψη, την άρση βάρους
• βελτίωση του πόνου με την κατάκλιση

Η λήψη αναλυτικού ιατρικού ιστορικού σχετικά με τα συμπτώματα και η κλινική εξέταση, κατά την οποία ο ιατρός θα ελέγξει τη μυϊκή δύναμη και τα αντανακλαστικά σας, είναι η αρχική προσέγγιση για τη διάγνωση της οσφυαλγίας.

Επίσης, πραγματοποιούνται απλές ακτινογραφίες, μαγνητική (MRI) ή αξονική τομογραφία (CT) και ηλεκτρομυογράφημα για την ανάδειξη προβλημάτων όπως η κήλη ή η διόγκωση μεσοσπονδύλιου δίσκου, η σπονδυλική στένωση, η σπονδυλολίσθηση ή κάποιος καλοήθης ή κακοήθης όγκος. Σπανιότερα, μπορεί να ζητηθούν αιματολογικές εξετάσεις για αναζήτηση φλεγμονής, λοίμωξης ή παρουσία αρθρίτιδας στην περιοχή.

Η αρχική αντιμετώπιση της οσφυαλγίας γίνεται με φαρμακευτική αγωγή. Χορηγούνται κοινά παυσίπονα και μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη για την ανακούφιση του πόνου και τη βελτίωση της κινητικότητας του ασθενούς, ενώ μπορεί να συνταγογραφηθούν και μυοχαλαρωτικά για την ύφεση των μυϊκών σπασμών. Χορηγούνται επίσης, κατά περίπτωση, τοπικά αναλγητικά (κρέμες), τρικυκλικά αντικαταθλιπτικά ή οπιοειδή με στενή παρακολούθηση από τον θεράποντα ιατρό και για μικρό χρονικό διάστημα, καθώς τα φάρμακα της συγκεκριμένης κατηγορίας δεν ενδείκνυνται για χρόνιο πόνο.

Μία απλή αναλγητική μέθοδος είναι και η επισκληρίδιος έγχυση, η ένεση δηλαδή κορτικοστεροειδών σε συγκεκριμένα σημεία της σπονδυλικής στήλης, που συμβάλλει στη μείωση του πόνου με την καταστολή της φλεγμονής γύρω από το ερεθισμένο νεύρο.

Ο αποκλεισμός νεύρων (nerve block) στοχεύει στην ανακούφιση του χρόνιου πόνου, μπλοκάροντας τα νεύρα στην πάσχουσα περιοχή και πραγματοποιείται με ενέσεις τοπικών αναισθητικών, βοτουλινικής τοξίνης και στεροειδών ή χορήγησης φαρμάκου με καθετήρα απευθείας στο νωτιαίο μυελό. Η εκπαίδευση και εμπειρία του θεράποντος ιατρού στον αποκλεισμό νεύρων είναι πρωταρχικής σημασίας για την επιτυχία της μεθόδου.

Εναλλακτική αποτελεί η εφαρμογή ραδιοσυχνοτήτων (RF), μια διαδικασία που χρησιμοποιεί ηλεκτρικούς παλμούς για τη διακοπή της αγωγιμότητας των νεύρων και των σημάτων του πόνου.

Στην περίπτωση της οσφυαλγίας προτείνεται επίσης φυσιοθεραπεία, με χειρομάλαξη που βοηθά στη μείωση των μυϊκών σπασμών, με εφαρμογή υπερήχων και διαδερμική διέγερση ηλεκτρικού νεύρου (TENS) για την ανακούφιση του αισθήματος πόνου. Αφού περάσει η οξεία φάση του πόνου, και υπό την πλήρη καθοδήγηση του φυσιοθεραπευτή, γίνονται ασκήσεις για την ενίσχυση των μυών της κοιλιάς, των ποδιών και της πλάτης και τη βελτίωση της ευκαμψίας, καθώς η οικοδόμηση της μυϊκής δύναμης είναι ιδιαίτερα σημαντική. Η ομάδα των ειδικών Therapia Specialists θα είναι δίπλα σας σε κάθε βήμα και θα σας προτείνει ένα σύνολο ασκήσεων που θα βοηθήσουν στη βελτίωση της στάσης και την ανάπτυξη των μυών σας.

Κατά περίπτωση και συνδυαστικά με άλλες θεραπείες, θετικά αποτελέσματα μπορεί να έχει και ο βελονισμός ή το biofeedback.

Η χειρουργική επέμβαση (οσφυϊκή μικροδισκεκτομή, κυφοπλαστική, αποσυμπίεση, τοποθέτηση τεχνητού δίσκου κ.α.) αποτελεί επιλογή για την ανακούφιση του πόνου σε περίπτωση μυοσκελετικών προβλημάτων, τραυματισμών ή συμπίεσης νεύρων όπου τα συμπτώματα μπορεί να είναι έντονα και σοβαρά (π.χ. αδυναμία των κάτω άκρων, απώλεια ούρων, σταθερά επιδεινούμενος πόνος) και να μην υποχωρούν με συντηρητική θεραπεία.